Kayseri Yahyalı Halısı
kendisine has özellikleri sayesinde hemen kendini belli eden bir halıdır.
Özellikle kilim desenleri yanısıra kendine has çeşitli desenler oluşturmuş
olmasıyla meşhur bir yörük halısıdır. Koyundan kırkılan yünler (yapağı) akarsu
kenarında taşların üzerinde ahşap tokuçlar (tokaç) yardımıyla yıkanarak
temizlenir. Temizlenen yünler kurutulduktan sonra ince uzun tahta çubuklarla
çırpılarak ikinci bir temizlik ve ayrıştırma işlemi yapılır. Yün tarama
makinelerinde taranarak burma (düzleştirme) haline getirilir. Kirman, çıkrık
gibi aletler kullanılarak eğrilir. Eğrilen yünler boyaya hazır hale gelmesi
için geleb (çile )haline getirilir. Tamamen yün olan Yahyalı El Halısında
kullanılan boyalar da doğal boyadır. Boyar maddelerin büyük bir kısmı ilçede
yetişen bitkilerden ve meyve kabuklarından ele edilir. Sadece mavi renk, indigo
bitkisi ilçede yetişmediğinden dışardan temin edilir ve ilçedeki boyahanede
mavi boya haline getirilir. Yahyalı El Halılarında
desen özellikleri çok çeşitlilik gösterir. Desenler Orta Asya, Selçuklu ve
Osmanlı kültürlerinin izlerini taşır. Orta Asya da konar-göçer bir hayat
yaşayan Türkler etrafında gördüğü doğal güzellikleri çiçek, bitki ve yaşam
tarzını yansıtan aletlerin stilize edilmiş hallerini bu halının motiflerine
yansıtmışlardır.
Halı Durumu Terimleri:
Olağan Üstü: Üründe hiçbir hata olmamasının yanı sıra, çok
zor veya özel bir üretim tekniğine sahip olması, doğru bir şekilde eskiyerek
antika değerine kavuşmuş olması ya da sanatsal değerinin üst düzey olması
özelliğini taşıyan kilim ve halılar için kullanılan terimdir. Olağanüstü durumda olan sıfır veya ikinci el
kilim ve halıların değeri yıllar geçtikçe artmaya devam eder.
Antika : Ürünün 80 sene üzerinde yaşı olmasına rağmen
sanatsal değerini koruyabilecek tasarıma, boya tekniğine ve köken özelliklerine
sahip olmasıdır. Antika ürünler yırtılabilir eskiyebilir, ağrıyabilir. Çoğu
antika ürün doğal boya ve yapım tekniği sebebi ile eskidikçe daha değerli bir
havaya sahip olur. O sebeple antika ürünler varolan durumlarına, eskime
şekillerine, üretim tekniklerine, yöresine göre antika eksper değerleri oluşur.
Mükemmel: Mükemmel durumdaki halı ve kilimler hatasız,
temiz, değeri artması muhtemel, yöresinin özelliklerini taşıyan, doğru şekilde
üretilmiş kilimlerdir. Doğru kullanıldığında antika olabilirler.
İyi: Halı ve kilimlerde olabilecek ortalama
kusurlara sahip, değeri artması muhtemel halı ve kilimlerdir.
Orta: Gündelik kullanıma uygun, ufak tefek kullanım
hasarları olabilen, motif zorluğu yüksek derece olmayan, kullanılan ip ve boya
malzemesi açısından ortalama olan halı ve kilimlerdir.
Vasat: Motif zorluğu düşük, üretimi nispeten daha
kolay, çeşitli yönlerden kalitesini kaybetmiş (Yırtık leke, boya karışması v.b)
Halı ve kilimlerdir.
Elle
üretilen Halı ve kilimlerde kötü veya çok kötü gibi sınıflar olmaz. Üretilen
tüm halı ve kilimler çok büyük el emeği göz nurudur. Ancak imkanlar dahilinde
değerlerini oluşturamayan halı ve kilimler mevcuttur. Üretilen tüm halı ve
kilimler büyük emek ve yapım süresi isteyen, çok özel sanat eserleridir. O
sebeple el üretimi değeri düşük bir halı ve kilim yoktur. Sadece exper değeri
nispeten metrekaresine göre daha düşük olan halı ve kilimler vardır. Bizim
tavsiyemiz evinizde, ofisinizde, hayatınızın her alanında muhakkak el yapımı
Halı ve Kilim kullanın. Bir metrekare kilim veya halı ortalama 1-2 ayda
yapılır. Doğal kilim ve halılar hayatınızın enerjisini düzenler, yaşama değer
katar, sanatsal yaklaşımınızı geliştirir, doğaya yararlıdır. Tamamen doğanın
bir parçası sürdürülebilir ve zararsızdır.