El halısı dokumacılığı 1958-1975 yılları arasında hızlı bir
gelişim göstermiştir, bu yıllarda Isparta ekonomisine damgasını vurmuştur. 1958
yılında Isparta ve çevresinde 13.363 tezgahta 453.673 m2 halı, 28 bin çalışan
tarafından dokunurken, bu rakamlar 1972 yılında maksimum seviyeye çıkarılmış,
43.400 tezgahta 93.700 çalışan tarafından 2 milyon m2 halı dokunmuştur. Bu
yıllardan sonra makine halısının imalatı ve kullanımının artması nedeniyle el
halısı dokuma sektörü inişe geçerek 1989 yılında 20 bin tezgahta 500 bin m2,
2002 yılında ise 300 bin m2.ye düşmüştür. Bununla birlikte halı yıkamacılığı,
kırkımcılığı ve halı ipliği boyacılığı gibi çeşitli yardımcı sanayi kolları da
gün geçtikçe gerilemiştir.
Isparta halı desenlerine Serpme güllü, Dönümlü, Köşe Göbek, Naklemeli,
Başgöbek, Düz gibi adlar verilmektedir. Ayrıca; Gülistan, Kompozisyon, Osmanlı,
Goblen, Çin, Üzümlü, gibi çeşitli adları da vardır.
Halı Durumu Terimleri:
Olağan Üstü: Üründe hiçbir hata olmamasının yanı sıra, çok
zor veya özel bir üretim tekniğine sahip olması, doğru bir şekilde eskiyerek
antika değerine kavuşmuş olması ya da sanatsal değerinin üst düzey olması
özelliğini taşıyan kilim ve halılar için kullanılan terimdir. Olağanüstü durumda olan sıfır veya ikinci el
kilim ve halıların değeri yıllar geçtikçe artmaya devam eder.
Antika : Ürünün 80 sene üzerinde yaşı olmasına rağmen
sanatsal değerini koruyabilecek tasarıma, boya tekniğine ve köken özelliklerine
sahip olmasıdır. Antika ürünler yırtılabilir eskiyebilir, ağrıyabilir. Çoğu
antika ürün doğal boya ve yapım tekniği sebebi ile eskidikçe daha değerli bir
havaya sahip olur. O sebeple antika ürünler varolan durumlarına, eskime
şekillerine, üretim tekniklerine, yöresine göre antika eksper değerleri oluşur.
Mükemmel: Mükemmel durumdaki halı ve kilimler hatasız,
temiz, değeri artması muhtemel, yöresinin özelliklerini taşıyan, doğru şekilde
üretilmiş kilimlerdir. Doğru kullanıldığında antika olabilirler.
İyi: Halı ve kilimlerde olabilecek ortalama
kusurlara sahip, değeri artması muhtemel halı ve kilimlerdir.
Orta: Gündelik kullanıma uygun, ufak tefek kullanım
hasarları olabilen, motif zorluğu yüksek derece olmayan, kullanılan ip ve boya
malzemesi açısından ortalama olan halı ve kilimlerdir.
Vasat: Motif zorluğu düşük, üretimi nispeten daha
kolay, çeşitli yönlerden kalitesini kaybetmiş (Yırtık leke, boya karışması v.b)
Halı ve kilimlerdir.
Elle
üretilen Halı ve kilimlerde kötü veya çok kötü gibi sınıflar olmaz. Üretilen
tüm halı ve kilimler çok büyük el emeği göz nurudur. Ancak imkanlar dahilinde
değerlerini oluşturamayan halı ve kilimler mevcuttur. Üretilen tüm halı ve kilimler
büyük emek ve yapım süresi isteyen, çok özel sanat eserleridir. O sebeple
el üretimi değeri düşük bir halı ve kilim yoktur. Sadece exper değeri nispeten
metrekaresine göre daha düşük olan halı ve kilimler vardır. Bizim tavsiyemiz
evinizde, ofisinizde, hayatınızın her alanında muhakkak el yapımı Halı ve Kilim
kullanın. Bir metrekare kilim veya halı ortalama 1-2 ayda yapılır. Doğal kilim
ve halılar hayatınızın enerjisini düzenler, yaşama değer katar, sanatsal
yaklaşımınızı geliştirir, doğaya yararlıdır. Tamamen doğanın bir parçası
sürdürülebilir ve zararsızdır.