Manisa Yuntdağı El Halısı: Yörede halıcılık, XIV. yüzyıla dayanır.
Yuntdağı El Halısının ayırt edici özellikleri arasında; motif, renk ve
kompozisyon özellikleri, koyu mavi, koyu kırmızı ve bejin hâkim renk olması,
ipliklerin boyanmasında doğal boya kullanılması, atkıları ve çözgülerinde yün kullanılması,
halının başlangıç ve bitiş kenarlarının gevşek kilim dokusu ile dokunmuş olması
ve genellikle uzunca bırakılan saçakların saç örgüsü şeklinde örülmesidir.
Sıçandişi ve boncuk motifleri ile süslenmiş ince bantlarla birbirinden ayrılan
bordürlerde çınar yaprağı, eli belinde ve rozet motifleri kullanılır. Geometrik
hatlardan oluşan mihrabın içinde sekiz köşeli yıldız, eli belinde, çoban
aynası, badem çiçeği gibi motifler yer alır. Ortada ise çengel, anahtar benzeri
motifler göze çarpar. Yuntdağı El Halısı desenlerine göre yeşilbaş, deveboynu
ve düz biçim gibi adlarla anılır. Halıların boyut özellikleri ve kullanım
alanına göre çeşitlerine bakıldığında en çok namazlık halısı(seccade), köşe
yaygısı, yastık halısı, minder halısı, heybe halısı, testilik (arheleç) ve yer
halısı dokunduğu görülür. Köşe yaygısı adı verilen halılar seccadelerden biraz
daha küçük olup, büyük halıların kapatmadığı alanlara serilmek üzere dokunur.
Halk arasında arheleç olarak tanınan testilik halıları sırtta testi taşımak amacıyla
dokunur. Seccadeden daha büyük Yuntdağı El Halılarına desen ve boyut
özelliklerine bakılmaksızın yer halısı denilmekte olup, bu halılar bordür ve
zeminde kullanılan desenlere göre karabulut halı, develi halı, yeşilbaş halı,
tabakalı halı gibi isimler alırlar.
Halı Durumu Terimleri:
Olağan Üstü: Üründe hiçbir hata olmamasının yanı sıra, çok
zor veya özel bir üretim tekniğine sahip olması, doğru bir şekilde eskiyerek
antika değerine kavuşmuş olması ya da sanatsal değerinin üst düzey olması
özelliğini taşıyan kilim ve halılar için kullanılan terimdir. Olağanüstü durumda olan sıfır veya ikinci el
kilim ve halıların değeri yıllar geçtikçe artmaya devam eder.
Antika : Ürünün 80 sene üzerinde yaşı olmasına rağmen
sanatsal değerini koruyabilecek tasarıma, boya tekniğine ve köken özelliklerine
sahip olmasıdır. Antika ürünler yırtılabilir eskiyebilir, ağrıyabilir. Çoğu
antika ürün doğal boya ve yapım tekniği sebebi ile eskidikçe daha değerli bir
havaya sahip olur. O sebeple antika ürünler varolan durumlarına, eskime
şekillerine, üretim tekniklerine, yöresine göre antika eksper değerleri oluşur.
Mükemmel: Mükemmel durumdaki halı ve kilimler hatasız,
temiz, değeri artması muhtemel, yöresinin özelliklerini taşıyan, doğru şekilde
üretilmiş kilimlerdir. Doğru kullanıldığında antika olabilirler.
İyi: Halı ve kilimlerde olabilecek ortalama
kusurlara sahip, değeri artması muhtemel halı ve kilimlerdir.
Orta: Gündelik kullanıma uygun, ufak tefek kullanım
hasarları olabilen, motif zorluğu yüksek derece olmayan, kullanılan ip ve boya
malzemesi açısından ortalama olan halı ve kilimlerdir.
Vasat: Motif zorluğu düşük, üretimi nispeten daha
kolay, çeşitli yönlerden kalitesini kaybetmiş (Yırtık leke, boya karışması v.b)
Halı ve kilimlerdir.
Elle üretilen Halı ve kilimlerde kötü
veya çok kötü gibi sınıflar olmaz. Üretilen tüm halı ve kilimler çok büyük el
emeği göz nurudur. Ancak imkanlar dahilinde değerlerini oluşturamayan halı ve
kilimler mevcuttur. Üretilen tüm halı ve kilimler büyük emek ve yapım
süresi isteyen, çok özel sanat eserleridir. O sebeple el üretimi değeri
düşük bir halı ve kilim yoktur. Sadece exper değeri nispeten metrekaresine göre
daha düşük olan halı ve kilimler vardır. Bizim tavsiyemiz evinizde, ofisinizde,
hayatınızın her alanında muhakkak el yapımı Halı ve Kilim kullanın. Bir
metrekare kilim veya halı ortalama 1-2 ayda yapılır. Doğal kilim ve halılar
hayatınızın enerjisini düzenler, yaşama değer katar, sanatsal yaklaşımınızı
geliştirir, doğaya yararlıdır. Tamamen doğanın bir parçası sürdürülebilir ve
zararsızdır.