Doğa'nın Armağanı: Coğrafi İşaretli Yüksek Kaliteli Organik Ballar
Coğrafi İşaret Tescili almaya hak kazanmış balları anlatmaya geçmeden önce, tüketicinin sıkça soruduğu "Hakiki bal nedir? Nasıl ayırt edilir?" sorularına cevap vermek istiyorum. Ama hepsinden önce kısaca Arılardan bahsetmeden olmaz. Altıgen mimariye sahip mabetlerini yaparken, bir mühendis hassasiyetiyle iç içe geçmiş kusursuz bir görünüme ulaşana kadar çalışan arılar; aynı zamanda eşsiz bir lezzete ve yüksek besin değerlerine sahip şahane bir besin üretiyorlar. Arıların çiçeklerden, bitkilerden ve meyve tomurcuklarından alarak yuttukları nektarın, bal midesi denilen organlarında invertaz enzimi sayesinde kimyasal değişime uğramasıyla oluşur. Peteklere doldurulan ve belirli bir süre fazla suyu uçurulan ve tam kıvamına getirilen bal arılar tarafından sırlanır. Sırlama, altıgen peteklerin üstünün çok ince bir bal mumu tabakasıyla kapatılması işlemidir. Böylece hem balın oluşumu tamamlanmış hem de dış etkilerden korunaklı bir şekilde paketlenmiş ve tüketime hazır hale gelmiş olmaktadır. Sonuç olarak üretilirken insan elinin değmediği bir bala "Hakiki Bal" diyebiliriz.
Tamamen doğal yollarla elde edilen bu yüksek besin değerine sahip gıda, sadece çiçeklerin ve arıların yaptığı ekip çalışmasıyla ortaya çıkıyor. Yani fabrikasyondan tamamen uzak bir ürün olmasının yanı sıra, doğanın sonsuz üretim gücüyle sunduğu en değerli armağanların da başında geliyor. İnsan elinin değdiği, bal yapım süreçlerinin doğal döngüsüne aykırı olarak değiştirildiği balların gerçekliği tartışmalı hale geliyor.
Hakiki Bal Nedir? Balın Yüksek Kaliteli Olduğu Nasıl Anlaşılır?
Son yıllar da zaman zaman karşımıza çıkan, gıda dolandırıcılığı örneklerinden biri de "Sahte Bal" olayı. Bu olaylardan dolayı ambalajlı ürünlere dahi güvenmekte güçlük çekiyor olabilirsiniz. O halde Hakiki Bal'ın özelliklerine bir bakalım. Bu konuyu bir kaç başlık altında incelersek;
1. Şekerlenme: Hakiki Bal normal saklama koşullarında ortalama 2 ay içinde şekerlenecektir. Sahte Bal ise şekerlenme yapmaz; bunun sebebi gıda koruyucu maddeler ve yapay tatlandırıcılardır.
2. Koku: Hakiki bir balın kokusu sahte bir bala göre daha hafiftir. Bu farkı ayırt etmek oldukça güç olsa da; sahte balda bulunan glikoz ve yapay şeker bala farklı bir koku verebilmektedir.
3. Akışkanlık: Bilinenin aksine Hakiki balın akışkanlığı yüksektir. Bal kavanozu ters çevirin, eğer bal kesik kesik akıyorsa sahte bal olma olasılığı yüksektir.
4. Yanma: Sık kullanılan bal testlerinden biri balı yakmaktır. Sahte bal içindeki glikoz şurubu nedeniyle kolaylıkla yanacaktır. Balınızdan bir miktarı tahta kaşığa alıp ateşe tutarak balın gerçekliğini test edebilirsiniz. Hakiki bal yanmaz.
Türkiye, endemik bitki ve hayvan türlerinde çok çeşitliğe sahip olduğu gibi; bal çeşitliliği konusunda da oldukça şanslıdır. Türkiye, aynı anda farklı iklimlerin yaşandığı, çeşitli coğrafi ve doğal şartlara sahip; bu sebeplerle her bölgesinde farklı yüksek kaliteli balların üretildiği bir ülke. Geleneksel bir meslek olarak da yüzyıllardır yapılan " Arıcılık " sayesinde günümüze kadar kalitesini bozmadan gelen ballar, günümüzde TÜRK PATENT VE MARKA KURUMU tarafından tescillenerek, bir dünya mirası olarak Dünya Gıda literatürüne geçiyor.
Yöresiyle özdeşleşmiş hakiki, yüksek kaliteli balların önce doğal üretim süreçleri incelenerek yapım süreçleri için bir Coğrafi İşaret Sicil Belgesi (Ürünün Tanımı, Ayırt Edici Özellikleri, Üretim Metodu ve Denetleme Süreçleri) oluşturuluyor ve sonrasında bu standartlara uygunluğu kontrol ediliyor. Eğer bu standartlara uymayan bir üretim metodu var ise o bal üzerinde örneğin ''Anzer Balı'' yazılamaz. Yalnızca bu standartlara uygun kontrol ve denetimlerden başarıyla geçen üreticiler ''Anzer Balı'' ismini kullanabilir. Ürünün orijinal ve yüksek kaliteli olduğunu üzerindeki etiketten anlayabilirsiniz.
2022 yılına girerken Türkiye'de Coğrafi İşaret tescili alıp, orijinalliğini ve kalitesi ispatlamış 16 çeşit bal vardır. Bu ballar;
Anzer Balı, Ardahan Çiçek Balı, Babadağ Kekik Balı, Bayburt Balı, Dikmen Çiçek Balı/Dikmen Kekik Balı, Düzce Kestane Balı, Artvin Hatila Balı, Kars Balı, Kırklareli Meşe Balı, Marmaris Çam Balı, Muğla Çam Balı, Pervari Balı, Refahiye Balı,Sinop Kestane Balı, Özvatan Çiçek Balı, Şile Kestane Balı.
Damak tadına göre hepsi bir birinden değerli ballardan oluşan bu listeye gelecek yıllarda yenileri de eklenebilir. Dünyaca tanınan Coğrafi İşaretli Anzer Balı bunlardan sadece birisi. O kadar kıymetli ki; Anzer balının sınırlı üretimi sebebiyle tüketiciyle buluşması açık arttırma yöntemiyle gerçekleşiyor. Coğrafi İşaret tesciliyle yazımızın ilk kısmında bahsettiğimiz; kafalarımızda oluşan gerçeklik sorusunu ortadan kaldırıyor, güvenle tüketeceğimiz hakiki ballara daha rahat ulaşmamızı sağlıyor. Endemigo olarak biz, doğanın emaneti; Coğrafi İşaretli gerçek balları tüm Dünya ile buluşturmak için sorumluluk aldık. Siz de hakiki balları incelemek isterseniz buraya tıklayarak orijinal doğal ballara ulaşabilirsiniz.